TỐN BẠC MUA ĐẠM NHƯ THẾ NÀO CHO ĐÁNG?
Protein là chất Đạm, là bộ phận rất quan trọng xây dựng nên các tế bào cơ (nôm na thường gọi là Thịt) của cơ thể. Một cơ thể mà không có cơ bắp thì không đẹp, không có năng lượng vận động thì gần như không thể sống được. Vì vậy, cứ nói đến ăn uống, chúng ta đều nghĩ ngay đến việc phải bổ sung chất Đạm thật nhiều, hay nếu không thể nhiều thì cũng không được thiếu.
Table of Contents
Chất đạm chỉ có trong Động Vật?
Nói riêng người Việt, chắc do ngày xưa nghèo nàn chiến tranh, nhà nào cũng chỉ khoai sắn rau rác qua ngày. Bữa ăn có miếng thịt kho tiêu là xem ăn tiệc rồi.
Tôi cứ nhớ mãi một câu chuyện nhỏ, có gia đình đó nghèo quá, đã lâu không có cá thịt gì ăn.
Người bố thấy các con thèm, nên nghĩ ra sáng kiến, đẽo khúc gỗ thành hình con cá, treo lên giữa nhà. Mỗi bữa ăn, mọi người nhìn lên con cá gỗ và xúc cơm ăn, tưởng tượng như đang ăn cơm với cá.
Có thằng út, nó cứ nhìn hoài con cá mà không chịu ăn cơm, thằng anh ngồi kế bên mắng: mày ăn vừa vừa thôi, ăn nhiều cá quá mặn đó.
Chắc do vậy mà ngày nay, nhà nào cứ có tiền là mua thịt cá về ăn cho Bổ, cho Đẹp, cho Ngon. Không có tiền thì săn, thì bắt, thì trộm của thiên nhiên, của thiên hạ. Nhiều người sành sỏi, bắt được mà ăn dư thì đem bán cho nhà giàu.
Mà cũng nghịch lý, nguồn chất đạm đa dạng ngoài thiên nhiên dần bị tuyệt chủng mà dân Việt thì cũng không mập lắm so với dân Tây.
Một trường hợp nghịch lý khác, khi nhìn vào con bò. Bò có rất nhiều cơ bắp, cao lớn mạnh khỏe, chạy nhảy tốt. Và hầu như rất ít mỡ.
Tuyệt nhiên, bò chỉ ăn cỏ.
Các loài động vật ăn cỏ cũng vậy, có cơ bắp rất chắc. 1 phần là để giúp chạy thoát khỏi các loài ăn thịt.
Các loài ăn thịt, do không tiêu hóa được thực vật tươi, nên phải tìm nguồn dinh dưỡng thứ cấp từ động vật ăn cỏ truyền qua (bằng con đường ăn chúng nó).
Sự khác nhau cơ bản giữa động vật ăn thịt và động vật ăn cỏ
Tạm hiểu, động vật ăn thịt và ăn cỏ khác nhau ở bộ máy tiêu hóa. Thiên nhiên tạo ra nguồn dinh dưỡng sơ cấp, gốc của dinh dưỡng là thực vật (và còn có nắng, gió, không khí, đất v.v…).
Động vật ăn cỏ hấp thụ trực tiếp các nguồn dinh dưỡng này bằng cách ăn thực vật và phân hủy, tiêu hóa thành từng chất dinh dưỡng ở đơn vị nhỏ nhất. Rồi tập hợp thành cơ bắp, cấu tạo cơ thể chúng.
Động vật ăn thịt, ăn thịt động vật khác, là hấp thu nguồn dinh dưỡng thứ cấp, tái tạo qua trung gian một lớp động vật khác. Cấu tạo bộ tiêu hóa của chúng cũng được tạo hóa “nắn chỉnh” cho phù hợp.
Bộ máy tiêu hóa của con người phù hợp với loại thức ăn nào? Chắc là ăn tạp. Nhưng tạp với tỉ lệ ra sao?
Lan man với chuyện động vật hoang dã cho mang tính thời sự tí, xin được quay lại chủ đề chất Đạm và tiền Bạc, ăn như thế nào cho Đủ, cho Khỏe và ít tốn kém.
Nhắc lại cái phần ở trước cái khúc lan man, thì người Việt và đa số người các nước khác đều nghĩ, Động Vật là nguồn chất Đạm tốt nhất và duy nhất.
Chỉ có thiểu số người lúc nào cũng gân cổ nói, Thực Vật có nhiều dinh dưỡng nhưng giọng nói không to bằng truyền thông báo chí, nên hầu như ít ai nghe và hiếm người tin.
Thực vật có bổ sung đủ chất Đạm không?
Việc Thực vật cung cấp nguồn chất đạm Đủ cho cơ thể, không phải chỉ có ông Osawa và mấy người ăn chay nói, mà khoa học phương Tây cũng đã chứng minh.
Không phủ nhận Động Vật cung cấp một hệ amino acids đầy đủ cho chúng ta, Thực Vật cũng có thể, chỉ khác biệt là Phải ăn nhiều loại thực vật kết hợp.
Đây là khoa học nằm phía sau sự thật nhiều người ăn chay vẫn mập, vẫn khỏe và sống lâu.
Đã có nghiên cứu kết luận: Ăn nhiều đạm thực vật giúp sống lâu
Nhìn hình dưới, chúng ta thấy cây bông cải xanh, hay mấy hạt legume nhìn thật dễ thương bắt mắt. Ăn thực vật nhiều chúng ta cũng xinh tươi, đẹp như vậy đó.
Tác động tích cực của chế độ ăn nhiều thực vật
Bữa rồi có người em họ nuôi heo kể rằng, được mùa chuối rẻ mạt, nhà mua chuối về bồi bổ cho heo. Con nào con nấy, da thịt sáng láng, mịn màng, khỏe hồng hào hơn ăn cám trộn chất đạm chế biến rất nhiều. Con người chắc cũng sẽ giống heo ở điểm này.
Sự quyến rũ của thực vật còn nằm ở chỗ, thực vật cung cấp fiber là một chất giúp tái tạo tế bào mới, làm chúng ta ngày càng trẻ hơn, sống lâu hơn.
Và điều nữa, thực vật làm giảm béo và không chứa các chất béo không tốt (saturated fat).
Cuối cùng, một lý do chính đáng khác là Ăn thực vật nhiều sẽ tiết kiệm ngân sách đi chợ đáng kể.
>> Tỉ lệ đạm có trong các loại hạt thông dụng
Mặt hạn chế của thực vật – thuốc trừ sâu
Dĩ nhiên, có ý kiến lo ngại về các vấn đề thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ, thuốc abc xyz có trong thực vật dễ gây bệnh tật ung thư.
Đó cũng là điều đáng lo ngại. Thuốc trừ sâu thì bản thân thực vật cũng có thể tự đào thải tự nhiên. Các loại thuốc ngâm sau khi thu hoạch thì không.
>> Xem thêm về giá trị của rau hữu cơ
Tuy nhiên, bạn có thể mua rau củ quả ở các cửa hàng rau sạch hay trong siêu thị. Bạn cũng có thể tự trồng, hoặc lựa chọn kỹ rau củ quả không ngâm xử lý, bằng một số cách sau:
- Kiểm tra sự hiện diện của đất, cát trên cây. Rau trái nào cũng phải dính đất cát sau khi thu hoạch.
- Rau có hiện tượng héo, úa: điều này là tự nhiên. Rau không héo úa là rau bị ngâm thuốc chống héo úa.
- 1 bó rau có vẻ nhiều so với trọng lượng: rau củ tự nhiên có trọng lượng vừa phải, cũng như nắng và không khí làm rau củ bị mất nước, trọng lượng nhẹ hơn nếu không bị ngâm tẩm. Rau nhìn thấy thì ít mà cân thì nặng, chỉ có 2 nguyên do một là người bán cân thiếu, hai là bị ngâm tẩm nên nặng.
Tốn Bạc mua Đạm như thế nào cho đáng?
Nếu bạn ăn mặn, hãy tập trung vào Cá vì cá có nhiều chất béo cần thiết cho cơ thể hơn là thịt và trứng, và quan trọng nhất là tăng dần tỉ lệ thực vật trong mỗi bữa ăn.
Đặc biệt, bạn nào muốn giảm cân thì nên thay thế chất đạm động vật bằng các nguồn chất đạm thực vật một vài ngày trong tuần.
Còn nếu bạn ăn chay, hãy cứ ăn những bữa ăn “sang trọng” gồm nhiều màu sắc, nhiều thành phần thực vật có thể mua được.
Với những ngày các bạn không có nhiều thì giờ chuẩn bị, có thể chỉ rau hấp/ luộc đơn sơ, thay đổi thực đơn mỗi ngày, và mua sẵn các loại đậu rang, hạt, sữa ngũ cốc bổ sung.
À, trường phái Raw Vegan cũng là một cách cho những người bận rộn tham khảo.
Cuối cùng, ăn gì không quan trọng bằng Ăn như thế nào. Ăn gì cho khỏe là câu hỏi muôn thuở, và xin trả lời ở bài viết Ăn Bình Yên và Chánh Niệm.
Chúc các bạn tốn bạc một cách thông minh cho nguồn chất đạm Khỏe, Đẹp, Sống lâu.
Tài liệu tham khảo
Nguồn hình ảnh: internet và một số hình từ giáo trình của Đại học Stanford, Hoa Kỳ.
Nguồn thông tin tham khảo chính:
Nguồn tham khảo chính: Stanford Introduction to Food and Health – Stanford University
https://www.coursera.org/learn/food-and-health/home/welcome
Xem thêm các quan điểm khác:
- 20 Delicious High-Protein Foods to Eat: trong 20 loại này thì nguồn thực vật chiếm 10/20, thịt cá chiếm 6/20 và sữa cùng các chế phẩm từ sữa chiếm 4/20.
https://authoritynutrition.com/20-delicious-high-protein-foods/
- 35 Best and cheapest protein source for building muscle – Trong danh sách này có Gạo lứt nhé. Ăn gạo lứt nhiều sẽ săn chắc cơ thể, giảm béo, và tốt cho các mục tiêu 6 múi thịt bắp vai u đây.
http://www.predatornutrition.com/articlesdetail?cid=9-cheap-sources-of-protein
- Best sources of protein:
https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/best-sources-protein
- 10 ways to get protein without eating meat – Niềm vui của những người muốn giảm cân và người ăn chay ở đây. Trong video này còn ghi rõ lượng protein của từng nhóm thực phẩm để bạn dễ tính toán nữa nhé.
http://www.health.com/health/video/0,,20973780,00.html
Và còn nhiều lắm trên internet đang đợi bạn xem và đi mua rau.
Tuệ Khiêm ngày 05/06/2017
1 bình luận về “3 điều thú vị về chất đạm – Protein”