Nếu tôi nói với bạn rằng, ai cũng đang làm việc phù hợp với đam mê của họ, bạn có tin không?
“Sự nghiệp” – chữ nghiệp trong đó cũng giống như câu “nghề nào nghiệp đó”. Bạn gắn bó với một nghề vì có nợ, có duyên với nó. Nợ, duyên, nghiệp – mỗi người có thể hiểu khác nhau, nhưng ai cũng có thể đồng ý rằng mọi việc diễn ra đều như một sự sắp đặt của số phận. Có những lúc bạn rất muốn chọn, nhưng cuối cùng lại không có quyền chọn.
Thực tế, Mọi chuyện, hoàn cảnh tạo ra, bạn phân tích suy xét lựa chọn và rồi phải có bên ngoài tác động, ví dụ: có người thuê bạn làm đúng việc bạn muốn thì bạn mới có thể làm được. Nếu chỉ là bạn lựa chọn, bạn quyết định, bạn đi tìm nhưng không có cánh cửa nào mở ra, bạn cũng không làm được. Dù bạn có thích đến cỡ nào đi nữa. Hoặc bạn tự làm, nhưng rồi bạn không có khách hàng, bạn cũng chỉ loay hoay với chính sự yêu thích mãnh liệt nào đó và rồi một thời gian sau đó, bạn mỉm cười với chính mình: mình từng cố chấp như thế.
Khi bạn có vẻ có một sở thích lớn và muốn thử nghiệm biến sở thích đó thành sự nghiệp, bạn sẽ dành thời gian học hỏi, thực hành và trải nghiệm nó. Nhưng nếu đó không phải là việc bạn cần làm, duyên ngoại cảnh không xuất hiện, sự nghiệp đó sớm nở tối tàn, bạn sẽ sớm chấm dứt. Điều này thỉnh thoảng vẫn là cần thiết, vì dù đó không phải sự nghiệp suốt đời, nhưng đem lại cho bạn 2 ý nghĩa cực lớn: bạn biết được rằng đó không phải là đam mê, và bạn tích lũy được một số kinh nghiệm trong quá trình thực hiện sở thích đó, mà những kinh nghiệm này đóng góp vào quá trình biến đam mê thành sự nghiệp trong tương lai của bạn.
Đam mê sẽ là từ ngữ gắn cho sở thích mà bạn có đủ duyên và đủ động lực để theo đuổi, biến ý tưởng thành hiện thực, dù phải trải qua rất nhiều thử thách cam go và những chuỗi bài học cuộc đời cay đắng.
Sở thích, là cảm xúc, là động lực ban đầu để bạn đủ tự tin dấn thân bắt đầu một việc gì đó. Nhưng nếu đó chỉ là sở thích mà thôi, thì bạn cũng sẽ không chọn đó là sự nghiệp, một cách tự nhiên mà không quá lăn tăn suy xét cân đo đong đếm. ví dụ như bạn thích bận quần áo đẹp, chưa chắc bạn muốn là người thợ.Một người sẽ có rất nhiều sở thích, mà ta hay nói đùa là thích đủ thứ. Nhà Phật gọi là Tham. Bản tính tham là một trong tam độc cốt lõi, khiến mọi người đều đau khổ luân hồi không dứt.
Sự nghiệp, là tổng hợp của duyên, của nghiệp, của những sắp đặt vô hình nào đó. Tuy nhiên, khi phân tích thấu đáo tâm lý của một người trong sự nghiệp của họ, bạn sẽ thấy, tất cả mọi người đều thích ý nghĩa và giá trị của việc đó đem đến, dù tỉ lệ đó có thể nhiều hoặc ít. Ít là do khi tiến hành công việc đó, họ có mâu thuẫn bất hòa với đồng nghiệp, với sếp, hoặc thời gian làm việc quá nhiều, hoặc phải đi xa, hoặc tác hại đến sức khỏe của nghề đó, hoặc thu nhập thấp hơn mong đợi. Những yếu tố đi kèm này khiến một người mệt mỏi, không thực sự hài lòng trọn vẹn với công việc họ đang làm. Đây là một cách lý giải khác của câu Nghề nào nghiệp đó, chọn nghề nào cũng phải nhận lấy những mặt trái của nghề, như đồng xu có 2 mặt, bạn không thể chỉ chọn mặt tốt, cái tốt và từ chối cái xấu. Khi gặp phải những trở ngại, mặt tiêu cực của một nghề, tâm lý con người có xu hướng chối bỏ, phản ứng và đổ lỗi hoàn cảnh. Và rồi họ hoang mang, hay là mình chọn sai nghề không đúng với đam mê. Thực ra, không ai chọn sai. Đam mê vẫn tồn tại, dù chỉ là một góc nhỏ. Khi gạt bỏ những điều không như ý, ta vẫn nhận ra ý nghĩa, giá trị và niềm vui khi làm việc đó mỗi ngày.
Dù nói rằng công việc sự nghiệp là duyên, là nợ, là nằm ngoài sự quyết định, nhưng sâu xa, chính tiềm thức của bạn chọn lựa nghề đó. Câu hỏi: làm sao tôi biết đam mê nào có thể trở thành sự nghiệp, xuất phát từ nỗi sợ phung phí một đời người cho điều sai với sứ mệnh, và tâm kiểm soát muốn mọi thứ phải đúng như ý mình. Nhưng thật ra, tiềm thức thông minh của bạn đã sắp đặt từ đầu để bạn đi đúng sứ mệnh.
Chỉ là, vì trí tuệ hiện tại còn hạn chế, ta không hiểu hết những gì đang diễn ra, nên dễ nghĩ rằng mình đang sai đường.